Od października 2025 roku w Polsce zacznie obowiązywać system kaucyjny na opakowania po napojach. To ważna zmiana w gospodarce odpadami, która wpisuje się w unijną politykę ochrony środowiska i gospodarki obiegu zamkniętego. Z systemów kaucyjnych korzysta już około 180 milionów Europejczyków, a teraz dołączą do nich Polacy.
Celem systemu jest nie tylko ochrona środowiska, ale też zwiększenie recyklingu i ponownego wykorzystania surowców.
Czym jest system kaucyjny?
System kaucyjny to mechanizm, który polega na pobieraniu dodatkowej opłaty (kaucji) przy zakupie napoju w określonym opakowaniu. Kaucja ta jest zwracana konsumentowi po oddaniu pustego opakowania do punktu zbiórki.
Dzięki temu opakowania – zamiast trafić do lasów, parków czy na wysypiska – wracają do recyklingu lub ponownego użycia. W wielu krajach butelki szklane wielokrotnego użytku krążą na rynku nawet kilkanaście razy.
Dlaczego system kaucyjny jest potrzebny?
Wprowadzenie kaucji przynosi szereg korzyści:
-
Oszczędność surowców – mniej plastiku, aluminium i szkła zużytych do produkcji nowych opakowań.
-
Czystsze środowisko – redukcja liczby porzuconych butelek i puszek w przestrzeni publicznej.
-
Świadome podejście – opakowanie staje się wartościowym surowcem, a nie odpadem.
System kaucyjny przyczyni się także do realizacji unijnych celów:
-
osiągnięcia 77% selektywnej zbiórki opakowań w 2025 r. i 90% w 2029 r.,
-
zwiększenia udziału recyklatu w butelkach plastikowych do 25% od 2025 r. i 30% od 2030 r.
Jakie opakowania obejmuje system?
Od października 2025 r. kaucja będzie doliczana do:
-
butelki plastikowe jednorazowe do 3 litrów – kaucja 0,50 zł,
-
puszki metalowe do 1 litra – kaucja 0,50 zł,
-
butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5 litra – kaucja 1,00 zł.
Wyłączone z systemu są m.in.:
-
kartoniki po mleku i sokach,
-
opakowania po produktach mlecznych pitnych (np. jogurtach),
-
butelki szklane jednorazowe
Zasady działania systemu
1. Zakup
-
Kaucja nie jest wliczona w cenę napoju – doliczana jest osobno przy kasie lub w automacie.
-
Na paragonie widnieje jako oddzielna pozycja.
-
Każde opakowanie objęte systemem będzie oznaczone specjalnym znakiem kaucji z podaną kwotą.
2. Zwrot
-
Paragon nie jest wymagany do odzyskania kaucji.
-
Opakowanie musi być puste, nieuszkodzone, z czytelnym kodem kreskowym i znakiem kaucji.
-
Nakrętki należy zostawić – one również podlegają recyklingowi.
3. Punkty zbiórki
Opakowania można będzie oddać w:
-
wszystkich sklepach powyżej 200 m²,
-
mniejszych sklepach sprzedających butelki szklane wielokrotnego użytku (np. piwo),
-
automatach kaucyjnych (również poza sklepami),
-
innych punktach przystępujących do systemu
Co dzieje się z kaucją i opakowaniami?
-
Zwrotna kaucja trafia z powrotem do konsumenta po oddaniu opakowania.
-
Nieodebrana kaucja pozostaje u operatora systemu i służy do finansowania jego funkcjonowania.
-
Zebrane opakowania są kierowane do recyklingu lub ponownego obiegu – np. szklane butelki wracają na linię produkcyjną.
Najczęściej zadawane pytania
-
Czy bez paragonu odzyskam kaucję? – Tak, wystarczy czytelny znak kaucji i kod kreskowy.
-
Czy sklepy niespożywcze też pobierają kaucję? – Tak, np. drogerie, sklepy sportowe czy restauracje na wynos, jeśli sprzedają napoje objęte systemem.
-
Co z opakowaniami nieobjętymi systemem? – Należy wyrzucić je do odpowiedniego pojemnika na odpady.
Więcej informacji znajdziesz w podręczniku systemu kaucyjnego w załączniku lub na stronie : System kaucyjny - Ministerstwo Klimatu i Środowiska - Portal Gov.pl
