Wakacje to czas wolny od szkoły, ale na wsi, to okres wzmożonych prac polowych i wytężonej pracy rolników. Skupiając swoją uwagę na zorganizowaniu pracy w gospodarstwie,nie zapominajmy o zapewnieniu opieki przebywających w nim dzieciom i młodzieży.
Ponieważ trudno jest wypełnić dwumiesięczny okres wakacji wyjazdami do najbliższej rodziny, na wczasy, kolonie i obozy, warto zasięgnąć informacji o formach zorganizowanego wypoczynku dla dzieci oferowanego przez gminy, szkoły, świetlice i inne instytucje lub spróbować zorganizować wspólną opiekę sąsiedzką.
Pomimo tego, iż w tradycję rodzinnego gospodarstwa rolnego wpisana jest praca wszystkich domowników, również dzieci, niezbędna jest świadomość, że istnieją prace, których dzieci wykonywać nie powinny. Zwyczajnie do nich nie dorosły, brakuje im siły, wyobraźni,doświadczenia oraz zdolności przewidywania skutków nieprawidłowo wykonywanych czynności, a zatrucie lub przeciążenie młodego organizmu może mieć nieodwracalne skutki.
Poruszając problematykę pomocy dzieci przy pracach w gospodarstwie rolnym, należy odwołać się do Wykazu czynności szczególnie niebezpiecznych, związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego, których nie wolno powierzać dzieciom poniżej 16 lat i jego przestrzegać:
Obsługa ciągników oraz maszyn rolniczych, w tym sprzęganie oraz agregowanie –
zabronione jest:
• powierzanie dzieciom kierowania ciągnikami rolniczymi
• dopuszczanie do obsługiwania maszyn rolniczych – szczególnie kombajnów, kosiarek rolniczych, pras do słomy i siana oraz kopaczek do roślin okopowych
• przebywanie w strefie pracy maszyn i pojazdów rolniczych
• angażowanie dzieci do pomocy przy sprzęganiu oraz dopuszczanie do ich przebywania pomiędzy ciągnikiem a sprzęganą maszyną
• dopuszczanie do obsługi maszyn stacjonarnych znajdujących się w gospodarstwie, zwłaszcza takich jak: sieczkarnie, śrutowniki, gniotowniki, mieszalniki, rozdrabniacze, dmuchawy, przenośniki ślimakowe i taśmowe
• przebywanie osób na pomostach załadunkowych siewników i sadzarek do ziemniaków w trakcie pracy tych maszyn
• obsługa ładowaczy i podnośników.
Prace związane z pozyskiwaniem i obróbką drewna, zabronione czynności to przede
wszystkim:
• związane ze ścinką drzew oraz ich okrzesywaniem
• udział przy załadunku i rozładunku drewna
• użytkowanie przez dzieci pilarek łańcuchowych i tarczowych oraz wykonywanie wszelkich prac z użyciem siekiery.
Obsługa zwierząt gospodarskich – zabronione jest:
• obsługa zwierząt o dużej masie ciała, jak bydło, trzoda chlewna, szczególnie samców rozpłodowych, a także samic karmiących
• załadunek i rozładunek zwierząt, a także prace przy uboju i rozbiorze zwierząt.
Spawanie elektryczne i gazowe - do prac wzbronionych dzieciom należy:
• spawanie elektryczne i gazowe oraz pomoc przy tych pracach.
Prace z wykorzystaniem substancji chemicznych, nawozów mineralnych
i rozpuszczalników:
• uniemożliwienie dzieciom dostępu do substancji chemicznych stosowanych w gospodarstwie, w tym przede wszystkim do substancji żrących, paliw, chemicznych środków ochrony roślin, nawozów (szczególnie wapna palonego)
• niedopuszczalne jest powierzanie dzieciom prac z użyciem rozpuszczalników organicznych i narażanie ich na kontakt z tymi substancjami.
Prace grożące ciężkimi poparzeniami i pożarem:
• zabronione jest angażowanie dzieci do rozpalania i obsługi pieców centralnego ogrzewania.
Prace w zamkniętych zbiornikach:
• dzieci nie powinny nigdy uczestniczyć w pracach w silosach i zamkniętych zbiornikach, a także w opróżnianiu zbiorników szamb, wywozie gnojówki i gnojowicy.
Prace na wysokości:
• wszelkie prace na wysokości, np. na pomostach, drabinach, drzewach, dachach, powinny być wzbronione dzieciom z uwagi na zagrożenie upadkiem.
Prace w wykopach ziemnych:
• dzieciom nie należy powierzać kopania rowów i dołów oraz wykonywania jakichkolwiek czynności w wykopach.
Prace w szkodliwych warunkach, w tym w hałasie i zapyleniu:
• zabronione jest przebywanie dzieci w środowisku o dużym natężeniu hałasu, niedostatecznym oświetleniu, w pomieszczeniach zapylonych pyłami pochodzenia roślinnego oraz wykonywanie czynności narażających je na kontakt z chorobotwórczymi czynnikami biologicznymi (bakteriami, roztoczami, pasożytami zwierzęcymi, grzybami).
Prace obciążające układ kostno-stawowy, w tym dźwiganie i przenoszenie:
• dzieci nie powinny wykonywać prac wymuszających długotrwałe przyjmowanie nienaturalnej pozycji ciała
• niedozwolone jest uczestnictwo dzieci w czynnościach związanych z dźwiganiem i ręcznym przenoszeniem ciężkich przedmiotów.
Zaangażowanie dziecka w funkcjonowanie gospodarstwa rolnego jest dopuszczalne i pożądane z punktu widzenia nabywania prawidłowych doświadczeń i nawyków, pod warunkiem spełnienia odpowiednich zasad. Powierzane dzieciom zadania, nie powinny wiązać się z pracami wskazanymi w wykazie czynności szczególnie niebezpiecznych, których nie wolno powierzać dzieciom poniżej 16 lat. Udział dzieci w pracach w gospodarstwie nie może odbywać się kosztem snu, nauki oraz wypoczynku - musi być adekwatny do ich możliwości i nie stwarzać zagrożenia dla prawidłowego rozwoju psychofizycznego.
Opracował:
Referent KRUS OR we Wrocławiu Patryk Psiurski
Źródła:
Materiały i broszury prewencyjne KRUS (www.gov.pl/krus)
